Informatyka kiedyś była uważana za naukę przyszłości. Na początku jej rozwoju trudno było nawet sobie wyobrazić, jaki poziom osiągnie ta nauka z biegiem czasu. Jednak nawet teraz to stwierdzenie nie straciło na aktualności. I dlatego bardzo ciekawie będzie porozmawiać na wroclaw-future.eu o historii teorii informatyki na uniwersytetach we Wroclawiu.
Narodziny informatyki we Wrocławiu
Warto zauważyć, że informatyka w Polsce rozwijała się głównie w dwóch ośrodkach – Warszawie i Wrocławiu. Wszystko zaczęło się niemal natychmiast po zakończeniu II wojny światowej. W tym czasie wrocławskie środowisko akademickie działało jako jedna spójna grupa. Dotyczy to zwłaszcza matematyków.
Następnie o ustalonej godzinie, w każdy wtorek o godzinie 11, matematycy z miasta i okolic, a także goście z daleka zbierali się, aby dyskutować o ciekawych zagadnieniach, m.in. o metodach obliczeniowych. Zaczęły pojawiać się laboratoria obliczeniowe, które posiadały arytmometry ręczne i elektryczne. Jedno z seminariów dotyczyło budowy i programowania maszyn cyfrowych.
Pod koniec lat pięćdziesiątych miłośnicy modnej wówczas tematyki komputerowej utworzyli Zakłady Elektroniczne Elwro. Później zaczęły powstawać instytucje naukowo-dydaktyczne, które przygotowywały pracowników dla zakładów i instytucji wyposażonych w elektroniczne maszyny obliczeniowe produkowane przez Elwro.
Uniwersytet Ekonomiczny
Jedną z popularnych instytucji zajmujących się edukacją informatyczną we Wrocławiu jest Uniwersytet Ekonomiczny. Tutaj Katedra Teorii Informatyki formalnie powstała w 1974 roku. Wszystko zaczęło się od Pracowni Przetwarzania Danych, która w pewnym momencie została funkcjonalnie oddzielona od Zakładu Statystyki i Przetwarzania Danych. A rok 1974 zapoczątkował historię Katedry Teorii Informatyki, która w 1991 roku otrzymała nowoczesną nazwę, a wcześniej nazywała się Zakładem Teorii Informatyki.
Przez ponad 25 lat kierownikiem tej jednostki była profesor Elżbieta Niedzielska. Od 2006 roku kierownikiem katedry jest profesor Jerzy Korczak. Jak widać, istnieje niesamowita stabilność. Jednak prace badawcze prowadzone tutaj znacznie częściej zmieniały swoje kierunki.
Przez pierwsze 14 lat (do 1988 roku) na katedrze zajmowały się bazami danych, systemami informatycznymi w zarządzaniu i komputerowym wspomaganiem nauczania.
W latach 1999-2005 pracownicy katedry badali nieco inną tematykę. Wśród nich m.in. modelowanie, technologie informacyjne wspomagające zarządzanie, projektowanie, eksploatacja i standaryzacja systemów informatycznych.
Od 2006 roku naukowcy intensywnie pracują nad problemami zaawansowanych technologii informacyjnych w zarządzaniu (w szczególności nad metodami eksploatacji wiedzy z baz danych), efektywnością projektów informatycznych, analityką biznesową, a także integracją RFID w systemach zarządzania informatycznych zarządzania. Znaczna część prac prowadzona jest w Centrum Inteligentnych Technologii Informacyjnych, które powstało w 2007 roku.
Katedra często organizowała konferencje, w szczególności o tematyce środowiskowej, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Przedmiotem dyskusji na seminariach mogą być także tendencje rozwojowe informatyki, problemy systemów baz danych i inne podobne zagadnienia.
W latach 90-tych katedra zorganizowała 5 konferencji poświęconych tematyce komunikacji gospodarczej. Stanowiły one forum prezentacji najważniejszych wyników badań, na których naukowcy i praktykujący ekonomiści mogli wymieniać się doświadczeniami.
W latach 2007-2008 były organizowane warsztaty naukowe z udziałem ekspertów zagranicznych. Dyskutowali o zarządzaniu złożonymi projektami, technologiach RFID i nauczaniu na odległość. Katedra od wielu lat organizuje także konferencje poświęcone zaawansowanym technologiom informacyjnym w zarządzaniu, które w pewnym momencie stały się międzynarodowe.
Politechnika Wrocławska
Już w 1952 roku na Politechnice Wrocławskiej utworzono Wydział Łączności. W tym samym czasie powstała tam także Katedra Telemechaniki i Automatyki – pierwszy taki wydział w całej Polsce. Początkowo kształcili się tam automatycy, ale później pojawiła się druga specjalność – teoria układów logicznych. Na początku na katedrze pracowało tylko dwóch pracowników: Zygmunt Szparkowski (profesor, który był założycielem i kierownikiem) oraz Jerzy Bromirski. Nieco później specjalność teoria układów logicznych została przekształcona w inną specjalność – maszyny cyfrowe.
W tamtym czasie na wykładach z automatyki poruszano następujące zagadnienia: elementy i układy automatyki oraz telemechaniki, technika cyfrowa i jej cechy itp. Jak widać tematyka ta bardzo odbiega od tego czym żyje współczesna sfera IT. Ale było to częścią rozwoju tej dziedziny, bez nich nie byłoby przyszłych osiągnięć.
Programy nauczania w tym okresie opierały się głównie na przykładach zagranicznych i literaturze naukowej. Podstawowa wiedza została przejęta z Moskiewskiego Instytutu Energetycznego, a profesor Tiemnikow został zaproszony ze stolicy ZSRR jako wykładowca. Laboratoria dydaktyczne tworzyli pracownicy katedry i studenci. Finansowanie było dość skromne, ale później udało się znaleźć niewielkie dodatkowe fundusze. Już po krótkim czasie zakład posiadał jedno z najlepszych laboratoriów dydaktycznych automatyki w Polsce.
W 1963 roku Jerzy Bromirski i współpracownicy utworzyli odrębną strukturę zwaną Katedrą Konstrukcji Maszyn Cyfrowych. Profesor był wielkim entuzjastą tej dziedziny nauki, jednak wiele osób w społeczeństwie nie podzielało tego entuzjazmu. Z czasem jednak sytuacja się zmieniła, gdyż katedra zaczęła odgrywać coraz większą rolę, a sama branża szybko się rozwijała.
W 1966 roku Wydział Łączności zmienił nazwę. Od tego czasu jest to Wydział Elektroniki.
W 1968 roku uczelnia przeszła z systemu katedralnego na system instytutowy. Ponadto dwie katedry (telemechaniki i automatyki oraz konstrukcji maszyn cyfrowych) połączyły się w jedną, tworząc Instytut Cybernetyki Technicznej.
W 1973 roku w instytucie powstał Zakład Podstaw Cybernetyki i Robotyki, na którego czele stanął profesor Jerzy Jaroń.
Lata 80. XX wieku charakteryzowały się owocną pracą w dziedzinie robotyki. W tym czasie na uczelniach technicznych kształtował się nowy kierunek studiów – Automatyka i Robotyka. Na Politechnice Wrocławskiej ten kierunek powstał w 1987 roku, a akredytację uzyskał dopiero 16 lat później.
W 2014 roku Politechnika Wrocławska powróciła do systemu katedralnego. Jej dorobek podjęły i rozwijały trzy katedry.
Uniwersytet Wrocławski
Instytut Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego jest jednostką dydaktyczno-naukową znanej na Dolnym Śląsku uczelni. Działalność instytutu koncentruje się wokół takich pojęć jak inteligentna analiza danych, efektywność algorytmów, teoria grafów, statystyka obliczeniowa, analiza kombinatoryczna i programowa, logika informatyki i tym podobne.
Instytut powstał w lutym 1975 roku. Często pracownicy instytutu zajmowali najważniejsze stanowiska w uczelni, byli dziekanami wydziału, a nawet rektorami uczelni. Początkowo instytut był częścią Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii.
W 1995 roku nastąpiła zmiana, po której z nazwy usunięto chemię, gdyż Wydział Chemii zaczął istnieć oddzielnie od Wydziału Fizyki i Matematyki.
W 1996 roku nastąpiła reorganizacja struktury uczelni, w wyniku której instytut stał się częścią Wydziału Matematyki i Informatyki.
Na zakończenie
Podsumowując, Wrocław był jednym z kluczowych ośrodków rozwoju informatyki jako nauki w Polsce. W mieście działały także katedry i instytucje, które przyczyniły się do nauczania młodzieży podstaw obsługi komputera. Ta ogólna tendencja się utrzymuje do dziś, czyniąc z Wrocławia ważny ośrodek IT.
