Jako stolica województwa dolnośląskiego, Wrocław ma długą historię i wiele zabytków. Na przestrzeni wieków miasto pozostawało pod wpływem różnych kultur, w tym czeskiej, niemieckiej i polskiej. Wrocław to prawdziwe europejskie centrum kulturalne, które zachwyca swoim pięknem. W mieście znajduje się wiele muzeów, teatrów i parków, dzięki czemu jest ono zawsze pełne turystów, niezależnie od pory roku. Wrocław jest szczególnie atrakcyjny dla miłośników sztuki architektonicznej, ponieważ posiada nadzwyczajną liczbę mostów – ponad sto. Dlatego też Wrocław często nazywany jest „polską Wenecją”. Każdy most ma swoją historię, jak informuje strona wroclaw-future.eu.
Historia Mostu Tumskiego
Most Tumski wziął swoją nazwę od przylegającej do niego wyspy, a słowo „tumski” tłumaczy się jako ” katedralny”, gdyż na wyspie tej znajduje się Katedra św. Jana Chrzciciela Archidiecezji Wrocławskiej. Ostrów Tumski jest sercem Wrocławia, najstarszą częścią miasta i znajduje się w samym jego centrum.
Wzmianki o moście łączącym wyspy Piasek i Tumską pochodzą już z XII wieku. Swego czasu oddzielał on terytorium podlegające władzom świeckim i kościelnym. W tym celu na moście znajdował się specjalny słup z dwoma herbami – czeskim i biskupim.
Stare mosty były drewniane i od czasu do czasu ulegały zniszczeniu i były odbudowywane. W 1423 roku na moście doszło do tragedii. Podczas licznej procesji poświęconej Niedzieli Palmowej most zaczął się walić i niestety nie obyło się bez ofiar.
Do końca XIX wieku Most Tumski stanowił prostą drewnianą konstrukcję belkową i nie wyróżniał się niczym spośród innych. Wszystko zmieniło się wraz z rozwojem przemysłu i wprowadzeniem nowych technologii. Architekci zaczęli udoskonalać stare konstrukcje, a Most Tumski zmienił swój wygląd.
Niestety, podczas II wojny światowej most ucierpiał w wyniku działań wojennych w 1945 roku, ale później został wyremontowany.
W 1976 roku Most Tumski został oficjalnie wpisany do rejestru zabytków w Polsce.
Kompozycja architektoniczna Mostu Tumskiego
W 1889 roku drewniany most został zastąpiony innowacyjną konstrukcją stalową zaprojektowaną przez architekta Alfreda von Scholtza. Projekt mostu był fascynujący i został wzięty za wzór dla konstrukcji, która zdobyła nagrodę w konkursie mostowym w Mannheim. Most Tumski ma dwa przęsła, nieco ponad 52 metry długości i około 7 metrów szerokości, łącznie z chodnikami.
Sama metalowa konstrukcja została wyprodukowana w zakładzie w Pile, w Rudzińcu, 150 km od Wrocławia. Została ona przetransportowana barką po wodzie, która w tamtych czasach była tanim środkiem transportu.
W 1893 roku most został ozdobiony rzeźbami św. Jana Chrzciciela, patrona archidiecezji wrocławskiej oraz św. Jadwigi, patronki Śląska. Dzieła należą do wybitnego Gustawa Gruneberga i znajdują się po obu stronach mostu od strony Ostrowa Tumskiego.
Ponadto od 1889 roku most jest ozdobiony ręcznie zapalanymi latarniami gazowymi, co również było innowacją pod koniec XIX wieku. Latarnie gazowe na moście zostały zachowane i nadal działają nawet w XXI wieku.
Spośród innych mostów, Tumski wyróżniał się zielonym kolorem, dlatego czasami nazywany jest Zielonym Mostem.
„Most zakochanych” i jego rekonstrukcja
Istnieją różne legendy związane z Mostem Tumskim, ale wszystkie dotyczą miłości. Dlatego też, gdy na mostach w europejskich miastach zaczęły pojawiać się miłosne kłódki, most Tumski stał się jednym z nich i został nazwany „mostem zakochanych”. Jest to miejsce wybierane przez nowożeńców lub po prostu zakochanych, aby złożyć przysięgę wiecznej miłości i zostawić świadectwo w postaci kłódki. Czasami pisali na nich swoje imiona i datę. Przysięgi zamykano, a klucze wrzucano do Odry. W ten sposób dwa serca miały być połączone na zawsze.
Ludzie z innych miast i krajów przyjeżdżali do Wrocławia, aby zostawić publiczne symboliczne świadectwo miłości. Od kilkudziesięciu lat liczba kłódek na moście stale rosła.
Warto zauważyć, że istnieją inne symboliczne rytuały związane z mostem. Na przykład, jeśli jakaś osoba nie znalazła jeszcze swojej drugiej połówki, może pogłaskać lwa w pobliżu katedry, a następnie przejść przez Most Tumski na drugą stronę. W tym samym czasie wszystkie przysięgi miłosne zamknięte w kłódkach będą sprzyjały nowej miłości. Można też po prostu wypowiedzieć życzenie, jeśli zobaczy się parę zakochanych wieszających kłódki, ponieważ siła ich miłości jest zdolna do wszystkiego.
W połowie 2019 roku most został zamknięty w celu odbudowy, ponieważ nie był remontowany od 1992 roku, a niektóre jego części nie były naprawiane od końca lat 1940-tych.
Podczas remontu zostały odnowione skorodowane miejsca, oczyszczone kamienne słupy, wymieniona kostka brukowa na drodze, położone nowe płytki na chodnikach, zamontowane nowe latarnie zgodnie z historycznym wystrojem itp.
Wszystkie świadectwa wiecznej miłości zostały zdemontowane. Całkowita waga wynosiła prawie 12 ton. Lokalne władze zaproponowały właścicielom usunięcie kłódek z mostu, a następnie przetransportowały je do magazynu, gdzie były przechowywane przez rok. Zakochani mieli okazję je odebrać, gdyby udało im się znaleźć własne.
Po zakończeniu remontu mostu Tumskiego nałożono zakaz umieszczania nowych kłódek, który będzie obowiązywał przez następne 10 lat. Jednak zakochani nie wpadli w rozpacz i zaczęli umieszczać nowe kłódki w pobliżu, wzdłuż bulwaru Piotra Włostowica, który znajduje się obok mostu. W ten sposób tradycja zakochanych została zachowana.
Most Tumski we Wrocławiu to nie tylko dziedzictwo przeszłości, ale także symbol silnych uczuć i oddania miłości. Na moście i Ostrowie Tumskim zachowała się tradycja ręcznego zapalania latarni ulicznych. Z mostu roztaczają się malownicze widoki na rzekę, wyspę, miasto i okoliczne kościoły. Most jest otwarty tylko dla pieszych i pozostaje ulubionym miejscem spacerów zakochanych.
