Wrocław, malownicze miasto nad Odrą, zachwyca nie tylko swoim dziedzictwem kulturowym, ale także dynamicznym rozwojem. Innowacje technologiczne są harmonijnie wplecione w infrastrukturę miasta. System transportowy zapewnia szybkie i wygodne podróże, a tramwaje pozostają jego najstarszą i najbardziej integralną częścią, podaje strona wroclaw-future.eu.
Na początku 2016 roku we Wrocławiu funkcjonowały 22 linie tramwajowe, na których kursowało 225 tramwajów na trasie prawie 260 km. Obsługiwało je 6 zajezdni z 410 wagonami, a przystanków tramwajowych było ponad 400.
Wprowadzenie tramwajów elektrycznych
Wrocławski tramwaj jest jedną z najnowocześniejszych form transportu publicznego w Polsce. Pierwszą linię tramwajową uruchomiono w 1877 roku i szybko uruchomiono trzy linie: czerwoną, żółtą i zieloną. Wagony poruszały się po szynach, ale ciągnięte były przez konie, stąd nazywano go konnym. Jego utrzymanie wymagało sporych kosztów, w szczególności na utrzymanie zwierząt.
Pierwsza elektryczna linia tramwajowa została uruchomiona już w 1883 roku. Przez pewien czas funkcjonowała ona równolegle z tramwajem konnym, ale jej zalety były oczywiste. Rozpoczął się dynamiczny proces zastępowania przestarzałych tramwajów konnych innowacyjnymi elektrycznymi. W latach 1892-1893 we Wrocławiu kursowało 40 wagonów trakcyjnych i 25 doczepnych.
Rozwojem tramwajów elektrycznych zaczęły zajmować się trzy firmy: BSEG, ESB i SSB. W 1911 roku BSEG była właścicielem linii czerwonej, a jej tramwaje były koloru żółto-zielonego. Żółta linia należała do ESB, a kolor tramwajów był biało-zielono-żółty, podczas gdy SSB była właścicielem zielonej linii i miała biało-czerwono-żółte tramwaje.
W 1927 roku linie tramwajowe w centrum miasta zostały przebudowane, aby zwiększyć ich wydajność. Spowodowało to powstanie sieci tramwajowej, która nie uległa znaczącym zmianom przez prawie sto lat.
Pod koniec lat 1920-tych rozpoczęła się masowa produkcja wagonów tramwajowych o stalowym nadwoziu typu LH Standard.
Etapy rozwoju systemu tramwajowego
Do lat 1930-tych tramwaje posiadały prętowe odbieraki prądu, ale zostały one zastąpione przez nowe technologie – pantografy. Od tego czasu tramwaje zyskały bardziej znany nam wygląd.
Podczas II wojny światowej, z powodu braku benzyny, autobusy i samochody nie mogły normalnie funkcjonować, więc linie tramwajowe były przeciążone. W 1943 roku, aby usprawnić ruch, zreorganizowano go tak, aby każdy mieszkaniec mógł dostać się do centrum i głównego dworca kolejowego. Niektóre wagony tramwajowe były wykorzystywane jako karetki pogotowia i transportowały rannych. Infrastruktura sieci tramwajowej uległa znacznemu zniszczeniu. Po zakończeniu działań wojennych tylko 25% tramwajów nadawało się do użytku.
Po wojnie sieć tramwajowa była szybko odbudowywana. Już w 1948 roku działało 16 tras. Z każdą dekadą liczba tramwajów rosła, a obszar objęty komunikacją tramwajową powiększał się. W 1950 roku tramwaj dojeżdżał na Księże Małe. Pod koniec lat 1970-tych nowe torowisko przebiegało wzdłuż ulicy Kazimierza Wielkiego i innych ulic. W latach 1990-tych został otwarty ruch na ulicy Wyszyńskiego.
Innowacyjne technologie
Najstarszymi tramwajami XXI wieku są Konstal 105Na, które były produkowane w Chorzowie w latach 1979-1992. Do 2011 roku były one najczęściej używane, a różnią się posiadaniem dwóch wagonów. W 2022 roku we Wrocławiu pozostał już tylko jeden taki.
Od 2003 roku przestarzałe modele zaczęto modernizować. Oprócz wagonów zaczęto remontować również przystanki. Jezdnia w obrębie przystanku została nieznacznie podniesiona, aby ułatwić pasażerom wsiadanie i wysiadanie. Pomaga to również kierowcom hamować z wyprzedzeniem. Takie przystanki nazywane są „wiedeńskimi”.
Warto zauważyć, że wrocławski transport publiczny działa przez całą dobę, ze specjalnymi trasami nocnymi. W 2003 roku nocne połączenia tramwajowe zostały zastąpione autobusowymi, aby zapewnić mieszkańcom lepszy sen.
Od 2004 roku zaczęły pojawiać się trójczłonowe modele lokalnie produkowanych tramwajów – Protram 205 WrAs. Jest ich ponad 80.
W latach 2006-2010 pojawiły się najnowsze modyfikacje z pięciu segmentów produkcji Škody. Łącznie jest ich ponad 45, w tym 17 jednostronnych i 31 dwustronnych.
Innowacyjne tramwaje nowej generacji zaczęła dostarczać firma Pesa Twist w 2015 roku. Są one dość ciche, mają niską podłogę, trzy sekcje, klimatyzację, kamery monitorujące i są wyposażone w system WI-FI dla wygody pasażerów. Do tej pory we Wrocławiu jeździ ponad 8 takich modeli.
Tramwaje kursują wzdłuż prawie wszystkich ulic, które są dla nich wystarczająco przestronne. Przystanki wyposażone są w dwustronne wyświetlacze ze szczegółowymi informacjami o rozkładzie jazdy oraz w automaty biletowe. Bilety we Wrocławiu mają różne ceny, w zależności od liczby przesiadek, długości przejazdu i pory dnia. Ponadto za przejazd z bagażem pobierana jest dodatkowa opłata.
Wrocławskie tramwaje na przestrzeni historii zmieniały swoje barwy. Po II wojnie światowej były niebieskie, w latach 1950-tych czerwono-żółte, a od 1973 roku tradycyjnie niebiesko-białe. W maju 2022 roku jeden z wrocławskich tramwajów zmienił kolor na niebiesko-żółty. Zrobiono to na cześć poparcia dla Ukrainy przeciwko agresywnej wojnie rozpoczętej przez rosję w lutym 2022 roku. Tramwaj symbolizuje przyjaźń ukraińsko-polską. Nad drzwiami zostały umieszczone napisy w dwóch językach: „Obrońcom Ukrainy 2022”, „Jesteśmy z wami”, „Chwała Ukrainie”. Na oknach zostały umieszczone naklejki z biało-czerwonymi sercami, które oznaczają serdeczną solidarność.
Tramwaje pozostają najpopularniejszym środkiem transportu publicznego we Wrocławiu. Oprócz tego, że nie zanieczyszczają powietrza, ich główną zaletą jest możliwość ominięcia korków.
